ေစတီအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

ဘုရားသို႔မွန္းေျခတလွမ္း သိန္းသန္းမကထိုက္ လွဴသူ၊ ဖူးသူ၊ ေပးေ၀သူ၊ နတ္လူဘံုသို႕ဆိုက္ ဆိုေသာ လကၤာေလးကို သေဘာေပါက္လာပါလိမ့္မည္။ ထို႔အျပင္ေစတီေတာ္မွ ညႊန္ျပေသာသေကၤတမ်ား မွေဟာေျပာေနေသာ တရားေတာ္မ်ားကို ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းႏုိင္ပါက ပါရမီရင့္သန္ၿပီးသူျဖစ္ပါကဘုရားဖူး ရင္းပင္နိဗၺာန္ရႏိုင္ေၾကာင္းေျပာ မည္ဆိုပါကလြန္ အံ့မထင္.....။

ေစတီဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရ

ေစတီဆိုတဲ့ေဝါဟာရက ဗုဒၶဘုရားရွင္မပြင့္ထြန္းခင္ကတည္းကအိႏၵိယႏိုင္ငံမွာရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ေဝသာလီျပည္ ႀကီးရဲ႕အနီးပတ္ဝန္းက်င္မွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာအရာဌာနေတြကို ေစတီီသမုတ္ၿပီးကိုးကြယ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေစ တီေတြမ်ားစြာရွိခဲ့ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေစတီေတြကေတာ့ နတ္ဘီလူးႀကီးမ်ားကိုရည္မွတ္ၿပီး တည္ေဆာက္ထားတဲ့ နတ္ကြန္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေတာ့နတ္ႀကီးတယ္ဆိုၿပီး မခူးၾကနဲ႔၊ မဖ်က္ဆီးၾကနဲ႔ စသည္ျဖင့္သီးျခား သတ္မွတ္ ထားတဲ႔ဥယ်ာဥ္ႀကီးေတြျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေစတီေတြဟာေတာင္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ကေတာ့ေတာ ေတြျဖစ္ပါတယ္။

ေစတီဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္

ေစတီဆိုတဲ့အဓိပၸာယ္မွာ အရိုအေသျပဳအပ္ေသာအရာ၊ ဌာနအားလံုးပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ကၽြန္ေတာ္ ကေတာ့ ျမန္မာလိုျပန္ရင္ အရိုအေသျပဳအပ္ေသာ သေကၤတဆိုတာပဲသင့္ေတာ္မယ္ထင္ပါတယ္။

ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာျပင္ပမွ ေစတီမ်ား

ဟိႏၵဴ ဘုရားေစတီမ်ား ၊ ဒီေန႔ေခတ္ Holy City ေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့လာဆာ၊ မကၠာ၊ ေဂ်ရုဆင္ တို႔လို ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြဟာလည္း သက္ဆိုင္ရာဘာသာဝင္တို႔ရဲ႕ အရိုအေသေပးရာ ဌာနေတြ ျဖစ္လို႔ အထက္ ကေျပာ ခဲ့တဲ့အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ အတိုင္းေျပာရရင္ ေစတီေခၚထိုက္ပါတယ္။ (အခုေျပာခဲ့တဲ့ ေစတီေတြ ကေတာ့ ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာ ျပင္ပက ေစတီေတြပါ )

ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာတြင္းက ေစတီ(၄)မ်ဳိး

ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ အရိုအေသအေလးအျမတ္ျပဳၾကတဲ့ သာသနာတြင္းေစတီေတြကေတာ့ အား လံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း ၄-မ်ိဳးရွိပါတယ္။

(၁) ဓာတုေစတီ-ဘုရား၊ ရဟႏၲာမ်ား၏ ဓာတ္ေတာ္မ်ား

(၂) ဓမၼေစတီ-ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာတရားေတာ္မ်ား

(၃) ပရိေဘာဂေစတီ- ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က သံုးေဆာင္ခဲ့ေသာ အသံုးအေဆာင္မ်ား

(၄) ဥဒၵိႆကေစတီ- ဘုရားရွင္ကို ရည္မွန္းၿပီး ထုလုပ္ထားေသာ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ား

ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအေနနဲ႔ အေလးအျမတ္ျပဳတဲ့ ေနရာဌာနေတြလည္း ရွိေသးပါတယ္။ အဲဒါေတြ ကေတာ့ ဗုဒၶဂါယာအစရွိတဲ့ သံေဝဇနိယ ေလးဌာနတို႔ပါပဲ။

ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ အေနနဲ႔အထက္ကေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေစတီေတြ၊ သံေဝဇနိယေလးဌာနလို ေနရာေတြ အရုိအေသေပးၾက၊ ကိုးကြယ္ၾကတဲ့အခါမွာလည္းနည္းလမ္းမွန္ဖို႔ အေရးႀကီးလွပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္မရွိေတာ့

တဲ့ေနာက္ပိုင္းက်မွ ဗုဒၶရွင္ေတာ္အမွတ္တရအျဖစ္နဲ႔ သေကၤတျပဳထားတဲ့အရာေတြကိုမဆိုထားနဲ႔ ဗုဒၶရဲ႕ သက္ရွိထင္ရွား ကိုယ္ကာယႀကီးကို ကိုးကြယ္တာေတာင္နည္းမွန္လမ္းမွန္မဟုတ္ရင္ ဗုဒၶကအားမေပးခဲ့ပါ ဘူး။ ကဲ့ရဲ႕ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။

ကိုးကြယ္ပံုနည္းလမ္းမမွန္တဲ့အခါ

ဓာတ္ေတာ္စစ္ေတြ၊ ပရိေဘာဂအစစ္ေတြရွိေနေသာ္လည္း ဗုဒၶရွင္ေတာ္နဲ႔လံုးဝမလြဲတစ္ေထရာတည္းတူတဲ့  ပံုေတာ္ထုလုပ္ထားလည္းအက်ိဳးမ်ားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဂါယာအစရွိတဲ့ေဒသေတြကိုသြားလည္း ေငြကုန္လူ ပန္းတာက လြဲလို႔ သံသရာအတြက္ အက်ိဳးမမ်ားပါဘူး။ ဂါယာက ျပန္လာလို႔လည္း ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္နားလည္သလိုေျပာရရင္ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ရဲ႕ ေစတီကိုးကြယ္ျခင္းဟာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ဆီ ကကယ္တင္ျခင္းတစံုတရာကို လိုခ်င္လို႔၊ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာေျမႇာက္စားျခင္း တစံုတရာ လိုခ်င္လို႔မဟုတ္ တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားေစတီ မ်ား ႏွင့္ ဗိသုကာပညာရပ္

ေဂါတမဗုဒၶသာသနာ၏ ပထမဦးဆံုးေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာေစတီ၊ ေဂါတမဗုဒၶသာသနာ၏ ပထမဦး ဆံုးေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာေစတီမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရန္ကုန္ၿမိဳ ့ရွိ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္..။

(မွတ္ခ်က္။ ဤေစတီေတာ္သမိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရႊတိဂံုဘုရားသမိုင္းစာအုပ္တြင္ အေသးစိပ္ဖတ္ရႈႏိုင္ သည့္အတြက္ ယခုမေဖာ္ျပေတာ့ပါ.....။) ဒါေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာေစတီကိုရည္ညႊန္းတဲ့အခါမွာ ေရႊ တိဂံုေစ တီေတာ္ျမတ္ႀကီးနဲ႔သာ ကိုးကားေဖာ္ျပလိုပါတယ္...

ဗိသုကာပညာရပ္တစ္ခုအေနျဖင့္ ေလ့လာၾကည့္မည္ဆိုပါက ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ ျမန္မာတို ့ ၏သီးျခားဗိသုကာလက္ရာစင္စစ္ ျဖစ္သည္ဆိုသည္ကို ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားအရ သိရွိႏိုင္ပါသည္...။

၁. ေရႊတိဂံုဘုရားသည္ အေပၚမွ မိုးၾကည့္လွ်င္ ပန္းတင္ခံုေခၚ ေအာက္ေျခအုတ္ခံုကို ေလးေထာင့္က်က် စတုရန္းပံုေဆာက္လုပ္ထားပါတယ္.(ဟိႏၵဴဘုရားေစတီမ်ားသည္ ေအာက္ေျခအုတ္ခံုကို ျဖစ္ေစ၊ ေျမေပၚပိုင္း

အေဆာက္အဦးကိုျဖစ္ေစ၊ အ၀ိုင္းပံုႏွင့္အခံုးပံုကို အေျခခံၿပီးေဆာက္လုပ္ထားေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရမွာျဖစ္ပါ တယ္)

၂. ပန္းတင္ခံုေပၚတြင္မွ ပစၥယာသံုးဆင့္ေခၚ ေလွကားထစ္သဖြယ္ ပံုပန္းသ႑ာန္ကိုဆဌဂံမွ အဆင့္ဆင့္ အဌဂံပံုသို႕ ေျပာင္းလဲတည္ေဆာက္ထားပါတယ္..။ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ စတုရန္းမွ စက္၀ိုင္းပံုသို႔ ေျပာင္းလဲ သြားဟန္ကို မ်က္စိပသာဒ ျဖစ္ဖြယ္ပညာသားပါပါ ေျပေျပေလး ေျပာင္းလဲယူျခင္းျဖစ္ပါတယ္..

၃. ပစၥယာသံုးဆင့္ေပၚတြင္ အမွ်ေ၀ျခင္းအထိမ္းအမွတ္ ေခါင္းေလာင္းေမွာက္ကိုတည္ထား ရာေခါင္းေလာင္းေျခမွာ အခြက္ပံုျဖစ္ၿပီး ေခါင္းေလာင္းစည္းရဲ႕အေပၚပိုင္းမွာ အခံုးပံုျဖစ္ျခင္း၊ အခံုးနဲ႕အခြက္ ကို ၾကည့္သူရဲ႕အျမင္တြင္ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ဆက္ထားပံုကို ပညာရွင္မ်ားအေနနဲ ့ အတုယူၾကရပါတယ္။

၄. ေခါင္းေလာင္းေမွာက္ရဲ႕အထက္တြင္ ၾကာေမွာက္၊ ၾကာလွန္ကိုတည္ထားပံုမွာလည္း သည္သေဘာတရား ပင္ျဖစ္ပါသည္။

၅. ငွက္ေပ်ာဖူးတြင္ အထက္သို႔ရွဴးတက္သြားၿပီးမွ ထိပ္ဆံုးတြင္ထီးေတာ္နဲ႔ျပန္အုပ္ထားေသာ ဒီဇိုင္းမွာလည္း ဖူးေျမာ္သူရဲ႕စိတ္ကိုထိပ္ဆံုးသို႔ အာရံုစုစည္းေစၿပီးမွ ထီးေတာ္ကိုၾကည္ညိဳႏိုင္ေစရန္ ဆြဲေဆာင္ေသာလက္ ရာေျမာက္သည့္ ဗိသုကာပညာရပ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

၆. ပုထိုးေတာ္ဒီဇိုင္းျဖစ္ေသာ အာနႏၵာဘုရားသည္ ထိပ္ပိုင္းကဟိႏၵဴဒီဇိုင္းဟုထင္ရသေယာင္၊ ဆင္သေယာင္ ရွိေသာ္လည္း လိုဏ္သံုးထပ္လုပ္ထားပုံမွာလံုး၀မတူျခားနားျခင္းရဲ႕သက္ေသျဖစ္၊ ေရႊတိဂံုကဲ့သို႕မတည္ရျခင္း မွာ အပူပိုင္းေဒသရပ္၀န္းတြင္ တည္ရသည့္အတြက္ ဘုရားဖူးလာသူမ်ားရဲ႕ ၾကည္ညိဳစိတ္ကိုဖန္တီးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး ပုထိုးေတာ္ကဲ့သို႕တည္ျခင္း၊ လိုဏ္နံရံမ်ားရွိ ေက်ာက္ပန္းဇကာမ်ားသည္ အေကာင္းဆံုး သက္ေသျဖစ္ျခင္း၊ အျပင္ဘက္ဆံုးေက်ာက္ပန္းဇကာသည္ ဖုန္စစ္ရန္၊ အလယ္နံရံရွိေက်ာက္ပန္း ဇကာ သည္ေနေရာင္စစ္ရန္ျဖစ္ၿပီး အတြင္းဘက္ဆံုးရုပ္ပြားေတာ္မ်ား တည္ထားရာ ဂႏၶကုဋီ၏ နံရံရွိေက်ာက္ပန္း ဇကာသည္ကား ေလပူစစ္ရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာက္ပန္းဇကာမ်ားရဲ႕ ဒီဇိုင္းကို ၾကည့္ၿပီး သိႏိုင္ျခင္း။

ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ

ဘုရားဖူးလာသူသည္ ေနပူ၊ ေလပူ၊ ဖုန္ထူတို႔ကိုျဖတ္ၿပီး ဘုရားဖူးလာရာတြင္ ပုထိုးေတာ္ထဲသို႕ ေရာက္ သည္ႏွင့္ လူေရာ၊ စိတ္ပါေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္သြားေစရန္ ရည္ရြယ္ေၾကာင္း၊ ေနပူထဲမွလာေသာ စိတ္ပ်ံ႕ လြင့္ေနေသာ ဘုရားဖူးသူကိုအလင္းေရာင္ စစ္ထားေသာေၾကာင့္ ေမွာင္သေယာင္၊ အလင္းမွိန္ေသာ ပု ထိုးေတာ္ထဲတြင္ စိတ္ကိုတည္ၿငိမ္ေစၿပီးမွ ရုပ္ပြားေတာ္ေပၚတြင္သာ အလင္းက်ေရာက္ေန ေစရန္စီစဥ္ ထားေသာ ဗိသုကာလက္ရာေၾကာင့္ အေမွာင္ထဲတြင္ လင္းေနေသာ ရုပ္ပြားေတာ္ကိုဖူးေျမာ္ေစေလရာ ၾကည္ညိဳ သဒၶါစိတ္ကို ျဖစ္ေပၚေစျခင္း၊ စိတ္ပညာကိုပါအသံုးျပဳကာ ဘုရားကို ထိုကဲ့သို႕ေသာ ပံုပန္း သ႑ာန္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေသာဗိသုကာလက္ရာကို အေရွ႕ေတာင္အာရွ တခြင္တြင္ေရာ၊ တကမၻာလံုးတြင္ ပါ မေတြ႔ရွိရျခင္း၊ ထိုထိုေသာအေၾကာင္းတို႔ကို ဟိႏၵဴဘုရားမ်ား တြင္သာမကမည္သည့္လူမ်ိဳး၊ ဘာသာရဲ႕ အထိမ္းအမွတ္မွာမွ မျမင္ဖူးေသာေၾကာင့္ ျမန္မာ့လက္ရာ ဗုဒၶဘာသာ ေစတီပုထိုးမ်ားရဲ႕ ဗိသုကာလက္ရာ သည္ အတုမရွိ၊ ကိုယ္ပိုင္ လက္ရာသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိႏုိင္ပါသည္။

ဗုဒၶဘာသာ

ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ဘုရားေစတီပုထိုးမ်ား သို႔ပံုမွန္မဟုတ္ေတာင္ မၾကာခဏသြားလာ ဖူးေျမာ္ၾကသည္ ။ အထူးသျဖင့္ေန႔ႀကီး၊ ရက္ႀကီးမ်ားတြင္လူငယ္၊ လူႀကီးမေရြးဘုရားဖူးသြားၾကေလသည္။ သူလိုကုိယ္လို ဘုရား ဖူးေနက်ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဖူးမယ့္ သာဖူးလိုက္သည္။ ဘုရားကိုဘာလို႕ သည္လိုတည္ထား သလဲဆိုတာ၊ ဘုရားမွာ ဘာလို႔သည္လိုေနရာ ေတြထည့္ထားသလဲဆိုတာ ေသခ်ာစဥ္းစားရွာေဖြၾကသူ အင္မတန္နည္း ပါသည္။ အမႈမဲ႔၊ အမွတ္မဲ့ ေနၾကသူသာမ်ားပါသည္။ ဘာေၾကာင့္ ပန္းတင္ခံုလို႕ေခၚၿပီး သည္လိုပံုစံတည္ထား ရသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ပစၥယာကို ၃ဆင့္ ထားရသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ေခါင္းေလာင္းေမွာက္မွာ ရင္စည္းကို ဘာ

အဓိပၸာယ္နဲ႔ ထည့္ထားသလဲ။ ဘုရားမွာဘာေၾကာင့္ ေၾကာက္စရာဘီလူးပန္းဆြဲဆိုတဲ့ပံုနဲ႕ ဗိသုကာလက္ရာ ပါေနရသလဲ။ ေဖာင္းရစ္ကဘာလို႔ ခုႏွစ္ရစ္ျဖစ္ေနရသလဲ။ ၾကာကိုဘာေၾကာင့္ ေမွာက္လိုက္၊ လွန္လိုက္ ထည့္ထားရသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ၾကာပန္းကိုမွ ေရြးထည့္ရသလဲ.... စသည္ စသည္ျဖင့္....။

ယခု ဤစာဖတ္ေနေသာ.. မိတ္ေဆြကေရာ..။ (က်ေနာ္သည္လည္းဤသို ့အမႈမဲ႔၊ အမွတ္မဲ႔ေနခဲ့ပါသည္။ မိမိ ၏ ေလ့လာမႈအားနည္းျခင္းေၾကာင့္ အျခားေသာဘာသာျခား သူငယ္ခ်င္းမ်ားမွ ေမးျမန္းေသာအခါတြင္ သီး သန္႔အဓိပၸါယ္ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္မိမိမွာမသိေသးေၾကာင္း ၀န္ခံေျဖၾကားခဲ့ရသည္ကမ်ားပါသည္။ ကဲ့ရဲ႕သူမ်ား ရွိေသာအခါတြင္လည္း လူငယ္စိတ္ျဖင့္မခံခ်င္စိတ္မ်ားေၾကာင့္ အခ်ိဳ ့ေသာ ဥပမာမ်ားျဖင့္ ျပႆနာကိုေျဖ ရွင္း ခဲ့ရေသာ္လည္း ရင္ထဲတြင္ မေကာင္းလွပါ..ေက်နပ္္အားရမႈ မရွိခဲ့ပါ )

ဘာေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာေစတီေတြကို ယေန႔ေတြ ့ျမင္ေနရေသာပံုမ်ားအတိုင္း တည္ထားခဲ့ပါသလဲ

ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာေစတီတစ္ခု၏ ေအာက္ပါအစိတ္အပိုင္းမ်ားႏွင့္ အမည္မ်ားကမည္သို ့ေသာအခ်က္ မ်ား ကို ရည္ညႊန္းေနၾကသနည္း..

၁။ ပန္းတင္ခံု

၂။ပစၥယာ ၃ ဆင့္

၃။ေခါင္းေလာင္းေမွာက္ ( သို ့ ) သပိတ္ေမွာက္

၄။ဘီလူးပန္းဆြဲ

၅။ခါးစည္း ေခၚ ရင္စည္း ၃ ေခ်ာင္း

၆။ေဖာင္းရစ္ (၇)ရစ္

၇။ ၾကာေမွာက္

၈။ ရႊဲလံုး

၉။ ၾကာလွန္

၁၀။ ငွက္ေပ်ာဖူး

၁၁။ထီးေတာ္

၁၂။ငွက္ျမားႏွား

၁၃။ထီးေတာ္

၁၄။ စိန္ဖူးေတာ္

ယင္းတို ့အျပင္ ေစတီအနီးရွိ ဟသၤာနားေနဟန္ တံခြန္တုိင္ကို ဘာေၾကာင့္ တည္ေဆာက္ထားၾကသလဲ....

၁. ပန္းတင္ခံုကိုအက်ယ္ဆံုးနဲ႕ ေအာက္ဆံုးမွာထားတာဟာလူ႕စိတ္ေတြထဲမွာေလာကုတၲရာနည္းနဲ႕ပိုင္းျခား ရင္ အဆင့္အနိမ့္ဆံုးလူမွာ လိုခ်င္မႈေတြအမ်ားဆံုးျဖစ္လို႕ ေအာက္ဆံုးက ပန္းတင္ခံုကို အက်ယ္ဆံုး ထားေပးၿပီးဥပမာေပးျခင္း၊ ဘုရားကိုပန္းကပ္လွဴလိုသူေတြ ပန္းတင္လို႕ရေအာင္ အျမင့္ခံုပံုေဆာက္လုပ္ေပး ထားျခင္းေၾကာင့္ ပန္းတင္ခံုဟု အမည္ေပးျခင္း။

၂. ပစၥယာကို ၃ဆင့္ထားရျခင္းမွာ တဏွာ ၃ပါးေခၚ လိုခ်င္မႈအုပ္စု ၃စုကိုရည္ညႊန္းေၾကာင္း၊ ယင္းတို႕မွာဘ၀ မရွိမႈကို လိုခ်င္ျခင္း (နိဗၺာန္ကိုလိုခ်င္မႈျဖင့္ မရႏိုင္၊ အရာအားလံုးသူ႕သေဘာနဲ႕ သူျဖစ္ပ်က္မႈကိုသိၿပီး အစြဲ ကၽြတ္ျခင္းျဖင့္သာ နိဗၺာန္ကိုရႏိုင္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အက်င့္တရားမရွိဘဲ နိဗၺာန္ကိုလုိခ်င္ျခင္းသည္ ဒိဌိတ မိ်ဳး သာျဖစ္သည္။)၊ ဘ၀ကိုလိုခ်င္ျခင္း၊ ကာမဂုဏ္တရားမ်ား (ရုပ္အဆင္း၊ အသံ၊ အန႕ံ၊ အရသာ၊ အေတြ႕အထိ) တို႔ကို လိုခ်င္ျခင္းဟူေသာေလာကုတၲရာနယ္ရဲ႕ ေအာက္ေျခကတဏွာသံုးပါးကို သတိေပးရန္ ပစၥယာ ကို ၃ဆင့္ထားရျခင္း။

၃. ေခါင္းေလာင္းေမွာက္ေခၚ သပိတ္ေမွာက္ရဲ႕အဓိပၸာယ္မွာ အထက္ပါသံသရာလည္ေစေၾကာင္းအခ်က္မ်ား ကို မျပဳလုပ္၊ လက္မခံဟူေသာအဓိပၸာယ္ျဖင့္ သပိတ္ေမွာက္သည္၊ ေခါင္းေလာင္းေမွာက္သည္ဟု လမ္း ညႊန္ျခင္း။

၄. သံသရာကို ဘီလူးလိုေၾကာက္ၿပီး အထက္နိဗၺာန္ပန္းကို လွမ္းဆြဲေစခ်င္သည္ဟူေသာသတိေပးခ်က္ ကို ဘီလူးပန္းဆြဲျဖင့္ ဥပမာေပးျခင္း၊ ပံုပန္းသ႑ာန္၅ခုေျမာက္တြင္ ဘီလူးပန္းဆြဲကိုထားျခင္းမွာဥာဏ္စဥ္ ၁၆ပါး ရွိသည့္အနက္ ၅ဆင့္ေျမာက္ဘယဥာဏ္ကို ညႊန္းဆိုလိုေသာေၾကာင့္ သည္ေနရာတြင္ဘီလူးပန္းဆြဲ ကို ထားျခင္း၊ (အထက္ ျမန္မာျပည္တြင္ ဘီလူးကိုပါေအာင္ထည့္ၿပီး ေအာက္ျမန္မာျပည္တြင္မူ ဘီလူးထားျခင္း အဓိပၸာယ္ကို တလြဲေတြးသျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဘီလူးကိုအပါယ္ေလးဘံုသားဟု သတ္မွတ္ကာ ဘုရားတြင္ မထားခ်င္သျဖင့္ လည္းေကာင္းဘီလူးမပါဘဲ ပန္းဆြဲကိုခ်ည့္သာ ထည့္ေလ့ရွိသည္ကို သီးျခားမွတ္သားႏိုင္ပါ သည္။ ) သည္ေနရာတြင္ ပန္းဆြဲ ၁၆ခု ရွိေနသည္မွာ ရိပ္သာမ်ားတြင္ေယာဂီမ်ားကို တရားစစ္ရာတြင္အ ဆင့္သတ္မွတ္ေသာ ေသာတာပတၲိ မဂ္ဥာဏ္ဖိုလ္ဥာဏ္မရခင္ အေျခခံဥာဏ္စဥ္ ၁၆ပါးကို ညႊန္းျခင္း။

၅. ခါးစည္းေခၚ ရင္စည္း ၃ေခ်ာင္း ထားရျခင္းမွာမိမိရဲ႕ စိတ္နဲ႔လုပ္ရပ္ကို သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဟူေသာ ထိမ္းကြပ္မႈ ၃မ်ိဳးႏွင့္ ထိန္းကြပ္ရန္ သတိေပးလိုျခင္း။

၆. ေဖာင္းရစ္ (၇)ရစ္မွာ ၀ိသုဒၶိ (၇)ပါးကို ရည္ညႊန္းျခင္း။

၇. ေစတီေတာ္ရဲ႕ ၁၄ဆင့္ေျမာက္မွာ ၾကာေမွာက္ကိုထားျခင္းသည္ တရားအားထုတ္ေနေသာေယာဂီျဖစ္ လ်က္ေသာတာပတၲိမဂ္ဥာဏ္၊ ဖိုလ္ဥာဏ္ရခါနီးဥာဏ္စဥ္၁၄ဆင့္ေျမာက္ေရာက္ေနေစဦးေတာ့ သံသရာအ တြက္စိတ္မခ်ရေသးဘဲ ထုိအခိ်န္တြင္မေကာင္းမႈအကုသိုလ္မ်ားကို ေမွာက္မွားစြာလုပ္မိႏိုင္ေသးေၾကာင္း၊ ထို သို႔လုပ္မိပါက ေအာက္သံသရာအပါယ္ေလးဘံုသို႔ ေမွာက္ေမွာက္မွားမွားျပန္လည္က်ေရာက္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း သတိေပးလိုျခင္း။

၈. ၾကာေမွာက္ႏွင့္ ၾကာလွန္ၾကားရွိ ရြဲလံုးမ်ားသည္ကား ဒႆနနယ္ကိုျပဆိုၿပီး ဥာဏ္စဥ္အမွတ္၁၅ႏွင့္ ၁၆ သည္အျခားမရွိ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ေပၚေလ့ရွိၿပီး ေလာကီသားဘ၀၊ ေလာကီနယ္မွ ေလာကုတၲရာသားဘ၀၊ ေလာ ကုတၲရာနယ္သို႕ ကူးေျပာင္းျခင္းကို ျပဆိုျခင္း။

၉. ၾကာလွန္သည္ ထိုဥာဏ္စဥ္ ၁၆ပါးလံုးကိုရရွိၿပီးပါက ေသာတာပန္ ျဖစ္ၿပီျဖစ္ၿပီး ေအာက္သံသရာကို ျပန္ စရာမရွိေတာ့ဘဲ အထက္မဂ္ဖိုလ္မ်ားကို ရရွိကာအလြန္ဆံုးခုႏွစ္ဘ၀သာ သံသရာမွာက်င္လည္ရၿပီး အထက္ နိဗၺာန္ကိုသာ၀င္စံရေသာေၾကာင့္ အထက္သို႕လွန္တက္ေနေသာ ၾကာလွန္ကို ပံုဥပမာ ေပးထားျခင္း။

သေကၤတ၀ါဒအရၾကာပန္းကိုထားရျခင္းမွာ ေရမွာ၊ ႏြံမွာေပါက္ဖြားေသာၾကာပင္ျဖစ္လ်က္ ေရမစို၊ ႏြံမ လူး၊ ေမႊးႀကိဳင္သင္းပ်ံ႕ျခင္းရွိေသာၾကာပန္းကဲ့သို႔ ေလာကီနယ္မွလူသားအျဖစ္မွ ေလာကုတၲရာ နယ္သား ဘုရားျဖစ္ေအာင္က်င့္ၾကံ ေအာင္ျမင္ရာတြင္ ဘုရားႏွင့္ၾကာပန္းတို႔တြင္ အဓိပၸာယ္ဆင္တူေသာဂုဏ္ရည္ ခ်င္းကို ဥပမာခိုင္းႏိႈင္းလိုေသာေၾကာင့္ ၾကာပန္းကိုသံုးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ခံ စဥ္တြင္လည္းၾကာပန္းကိုသာ ကပ္လွဴျခင္း၊ ဖြားစဥ္ကလည္းၾကာပြင့္မ်ား အလိုလိုေပၚလာကာေျခခ်ရာတိုင္း ခံလာရျခင္း တို႕ေၾကာင့္ ၾကာပန္းသည္ ဗုဒၶ၏ သေကၤတ ျဖစ္ျခင္း။

၁၀. ငွက္ေပ်ာဖူးဆိုတာ ငွက္ေပ်ာတစ္ပင္ရဲ႕နိဂံုး သေကၤတပါပဲ။ ေပတစ္သီး၊ က်ီးတစ္သား ငွက္ေပ်ာတစ္ပင္ တဲ့။ ငွက္ေပ်ာတစ္ပင္ဟာ ငွက္ေပ်ာဖူးထြက္လာၿပီး ငွက္ေပ်ာတခိုင္သီးၿပီးတာနဲ႔ သူ႕ဘ၀ျပီးဆံုးရသလို ၾကာ လွန္ အဆင့္ျဖစ္တဲ့ (သံသရာမွာေအာက္သံသရာကို လည္စရာမလိုေတာ့တဲ့ နိဗၺာန္ေရာက္ဖို႕ေသခ်ာေနတဲ့)

ေသာတာပန္အဆင့္ကိုေရာက္ၿပီဆိုရင္ သံသရာမွာဆက္ရွင္သန္က်င္လည္စရာ မလိုေတာ့တဲ့အတြက္ သံသ ရာ ၿပီးဆံုးတဲ့အတြက္ ငွက္ေပ်ာဖူးနဲ႔တင္စား တာပါတဲ့။ ငွက္ေပ်ာဖူးၿပီးရင္ေတာ့အထက္မွာ ထီးေတာ္ပဲရွိေတာ့ တာမို႔ထီးေတာ္နဲ႕က်န္တဲ့အစိတ္အပိုင္းေတြအေၾကာင္းကို ေအာက္မွာဆက္လက္ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။ ေပဖူးပံု မသံုးဘဲငွက္ေပ်ာဖူး ပံုသံုးရျခင္းအေၾကာင္းက မ်က္စိအျမင္ထဲမွာပံုပန္းသ႑ာန္အရ ၾကည္ညိဳသပၸါယ ျဖစ္ မယ့္ပံုကို ေရႊးခ်ယ္္ျခင္းျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ျမင္မိပါတယ္။ တစ္ျခားအေၾကာင္းေၾကာင့္ဆိုရင္ သိတဲ့သူ မ်ားျဖည့္စြက္ေပးၾကေစလိုပါတယ္။ သိရွိရသေလာက္ ငွက္ေပ်ာဖူးဟာ အထက္ကိုပဲ တသမတ္တည္းရွဴးၿပီး ထီးေတာ္ခုႏွစ္ဆင့္အျဖစ္တက္သြားသလို ေသာတာပတၱိမဂ္ဥာဏ္ရၿပီးသားသူဟာလဲ အထက္မဂ္ဖိုလ္ ၇ဆင့္ ဆီကိုတသမတ္တည္းအစဥ္လိုက္ ရရွိ ေရာက္ရွိသြားတဲ့သေဘာကို ေဖာ္က်ဴးတဲ့အေနနဲ႕ ငွက္ေပ်ာဖူးကို ၾကာလွန္နဲ႕ ထီးေတာ္၇ဆင့္ၾကား အခ်ိတ္အဆက္မိမိ တည္ထား ေဆာက္လုပ္ ထားတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒီ အေၾကာင္းကို ေရႊတိဂံု ဘုရား သမိုင္း စာအုပ္ငယ္မွာ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္ )

၁၁. ထီးေတာ္ (၇) ဆင့္သည္ အထက္ဖိုလ္ ခုႏွစ္ပါးကို ျပဆိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္

၁၂. ငွက္ျမတ္နားဆိုသည္မွာ ဘုရား၊ ရဟႏၲာတို႔လက္ရွိဘ၀မွ နိဗၺာန္သို႔မ၀င္စံမီ (သို႕မဟုတ္) ပရိနိဗၺာန္မျပဳ မီေခတၲခဏ နားေနရာအခိ်န္အခိုက္အတန္႔ကိုျပဆိုလိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႕ျပင္ ေရႊတိဂံုဘုရား၏ထို ဟသၤာ အျမီးပံုငွက္ျမတ္နားတြင္ ပတၲျမားကိုထုလုပ္ထားေသာ ဘုရားရုပ္ပြားေတာ္ ေလးကိုျမဳပ္ႏွံဌာပနာ ထားျခင္း သည္ အဓိကသက္ေသျဖစ္ေၾကာင္း၊ ငွက္ျမတ္နားဟုေခၚဆိုေလ့ရွိေသာ္လည္း တကယ္ေတာ့ အမ်ားသူ ငါ ေတြးထင္သလို ငွက္ၿမီးပံုကိုငွက္ျမတ္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳသည္မဟုတ္ဘဲ နကၡတ္ေဗဒင္ ပညာတြင္ျမန္ မာႏိုင္ငံကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ဟသၤာပံုနကၡတ္ကိုယူကာ သည္ေစတီကိုတည္ထားကိုးကြယ္ေသာ ျမန္ မာႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အစြမ္းအစကိုသမိုင္းမွတ္တမ္းတင္ရန္လည္းေကာင္း၊ ထိုျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ႕ ကုသိုလ္ အက်ိဳး အထြဋ္အထိပ္သို႕ ေရာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွာလည္းေကာင္း ဟသၤာအျမီးသ႑ာန္ တည္ထားျခင္း။

၁၃. စိန္ဖူးေတာ္သည္ အသခၤတဓာတ္နိဗၺာန္ျမတ္ကို ရည္ညႊန္းျခင္း။ အျခားဓာတ္မ်ားကို ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာ ဟာရတို႔ျဖင့္ ျပင္လို႔ရႏိုင္ေသးသျဖင့္သခၤတဓာတ္ဟုေခၚၿပီး နိဗၺာန္သည္ကားမည္သို႔မွ်ျပန္လည္ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈမရွိေတာ့ေသာ ဓာတ္ျဖစ္သျဖင့္ အသခၤတဓာတ္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုရည္ညႊန္းျခင္း။

(က) ကာဗြန္ျဒပ္စင္သည္ မီးေသြး၊ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ဂ်ာမနီယမ္ႏွင့္ စိန္ဆိုၿပီးေလးဆင့္ရွိရာတြင္ စိန္အဆင့္ တြင္ကာဗြန္ျဒပ္စင္သည္ အသန္႔စင္ဆံုးအဆင့္ေရာက္ေနၿပီျဖစ္သလို ေသာတာပန္၊ သကဒါဂမ္၊ အနာဂမ္ႏွင့္ အရဟတၲမဂ္ဖိုလ္ရၿပီးသူ ဘုရား၊ ရဟႏၲာတို႔တြင္ထိပ္ဆံုးအဆင့္ဘုရားသည္ ကိေလသာလံုး၀စင္ၾကယ္ဆံုးအ ဆင့္ေရာက္ေနသည္ကို ျပဆိုျခင္း။

(ခ) အမာဆံုး၊ အသန္႔စင္ဆံုးႏွင့္ ဓာတ္ၿပိဳကြဲမႈလံုး၀မရွိေတာ့ျခင္းဟူေသာ ဂုဏ္ရည္တူခ်င္း ခိုင္းႏိႈင္းဥပ မာေပးထားျခင္း၊ သည္ေနရာတြင္ငွက္ျမတ္နားအဆင့္တြင္ အခက္အလက္မ်ားမွာ ငွက္ၿမီးသဖြယ္ျဖာ ထြက္ေနေသာ္လည္း စိန္ဖူးေတာ္ကိုဘာေၾကာင့္ တလံုးတည္းထားသနည္းဟူ ေသာေမးခြန္းရွိလာပါသည္။ ရဟႏၲာကိုယ္ေတာ္ႀကီး မ်ားသည္ကားအခ်င္းခ်င္းတြင္ ဘုန္းခ်င္း၊ တန္ခိုးခ်င္း၊ ပညာခ်င္း၊ လာဘ္လာဘခ်င္း မတူညီဘဲ သံသရာတြင္သူတို႕အသီးသီး ျပဳခဲ့ၾကေသာ အက်ိဳးေပး အားေလ်ာ္စြာ ကြဲျပားျခားနားၾကေသာ္ လည္း နိဗၺာန္သို႕၀င္စံေတာ္မူၾကသည့္ အခါတြင္ကား တူညီေသာ၊ တခုတည္းေသာ အသခၤတဓာတ္သို႔ သာသက္ေရာက္ၾကသျဖင့္ စိန္ဖူးေတာ္ကို တစ္ဆူတည္းထားျခင္းျဖစ္ေလသည္။

၁၄. အထက္ပါအခ်က္မ်ားနဲ႕ ျပည့္စံုပါက ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာရဲ႕ နည္းစနစ္ျဖင့္ မဟာသတိပဌာန သုတၲန္ ရဲ႕ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားနဲ႕ေဆာက္လုပ္ တည္ထား ကိုးကြယ္ေသာ ေစတီျဖစ္ၿပီး ေစတီတည္ရျခင္းအေၾကာင္း အႏွစ္တရားမ်ားကို သိရွိၿပီး ၾကည္ညိဳ ပူေဇာ္ပါက အဖိုးမျဖတ္ ႏိုင္ေသာအက်ိဳးေက်းဇူးတရားမ်ား ခံစားၾကရ မည္ ျဖစ္ေလသည္။ သို႕ေသာ္ အထက္ပါအခ်က္မ်ားနဲ႔မျပည့္စံုေသာ ေစတီျဖစ္ပါက ဓာတ္ရိုက္၊ ဓာတ္ဆင္၊ ယၾတာ၊ အထက္လမ္း၊ အစီအရင္မ်ားနဲ႕ တည္ထားေသာေစတီမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိႏိုင္ပါသည္။ ထိုေစတီ မ်ားကိုဖူးေျမာ္ပါက စီရင္သူရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ဖူးေျမာ္သူရဲ႕စိတ္ေစတနာ အလိုက္သာအက်ိဳး ေပးမည္ဟု မွတ္ယူ ႏိုင္မည္ထင္ပါသည္။

ထို႔ျပင္ ဘုရားမ်ားတြင္ေတြ႕ရေလ့ရွိေသာ တိုင္ထိပ္တြင္ဟသၤာနားေနဟန္တံခြန္တိုင္အေၾကာင္း ကိုလည္းရွာ ရွာေဖြေဖြသိလိုက္ရသည္။ မာနတံခြန္တက္ေနသူမ်ား ဘုရားထံေမွာက္ေရာက္လိုလွ်င္ မာနကိုအရင္ခ်ခဲ့ရန္ သတိေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး ေရွးေခတ္ကဘုရားသိုလာသူမ်ားသည္ တံခြန္တိုင္ကို ျမင္သည့္အရပ္မွစတင္ကာ မာန ခ်သည့္အေနျဖင့္ေရာ အရိုအေသေပးသည့္ အေနျဖင့္ပါ ဖိနပ္ခၽြတ္ခဲ့ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ မာနခံေနပါက တရားမ ရႏိုင္ေၾကာင္း၊ မာနစြဲၾကီးသူသည္ သကၠာယဒိဌိေခၚ ငါစြဲႀကီးေသာ သူမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ငါစြဲ ေပၚတြင္သာ မာနတက္လို႕ ရေသာေၾကာင့္ မာနႀကီးသူသည္တရားရဖို႕ ခဲယဥ္းေၾကာင္း၊ ယင္းမာနကိုဘုရားေပၚ မေရာက္ ခင္အေ၀းကတည္းကသတိေပးသည့္အေနျဖင့္တံခြန္တိုင္ကိုျမင့္ျမင့္တည္ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းသိရေလသည္။

သည္ေလာက္ေတာင္ ေစတီရဲ႕အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုခ်င္းစီအတြက္ေရာ၊ အားလံုးျခံဳငံုၿပီးပါ အႏွစ္ပါပါအဓိပၸာယ္ ရွိရွိပံုသ႑ာန္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္စီစဥ္ႏိုင္ေသာေရွးျမန္မာႀကီးမ်ားရဲ႕ သေကၤတ၀ါဒကို အ့ံၾသခ်ီးက်ဴးလို႕မ ဆံုးႏိုင္ေတာ့ ပါေခ်။ ထိုအေဟာင္းမ်ားရဲ႕အႏွစ္မ်ားကိုမသိပါဘဲ လ်က္ျဖစ္ေစ၊ သိလ်က္နဲ႔ျဖစ္ေစ ငါကအသစ္ ထြင္တယ္ဆိုေသာစကားကိုလက္ကိုင္ျပဳၿပီး အေဟာင္းကိုဖ်က္ဆီးကာ အသစ္ထြင္ျခင္း၊ အေဟာင္းနဲ႔ အသစ္ ကိုေရာျခင္းမ်ားကိုပညာမဲ့ပီပီ ျပဳလုပ္ေနၾကသူတခ်ိဳ႕ကိုေတြ႕တိုင္းစိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရပါသည္။ သူတို႕စိတ္ထဲ တြင္ေတာ့သမိုင္းတြင္ ငါ့ထက္ေတာ္သူမရွိေစရ၊ ငါကသမိုင္းကို ေဖ်ာက္ခ်င္သလို၊ ျပင္ခ်င္သလိုျပင္ႏိုင္သည္ ဟု တလြဲမာနရွိဟန္တူေလသည္။ ပညာရွင္တို႕ စိတ္ထဲတြင္ေတာ့အ၀ီစိက်မည့္ သမိုင္းတရားခံမ်ား ဟုသာ သတ္မွတ္ကာ သနားေလမည္။ အေဟာင္းရဲ႕အႏွစ္သာရ ကိုအရင္ေလ့လာၿပီး အေဟာင္းရဲ႕ အႏွစ္သာရ ထက္သာေသာ အသစ္ကိုထြင္ႏိုင္ပါမွ တိုးတက္ျခင္းအစစ္ အျဖစ္ႀကီး ျဖစ္ေပမည္။ သို႕မဟုတ္ပဲ အသစ္ျဖစ္ ၿပီးေရာ ေလွ်ာက္လုပ္လွ်င္ကား အသံုးမက်လွေသာ အစုတ္ပလုတ္မ်ားႏွင့္သည္လို ေလွ်ာက္လုပ္ရင္အစုတ္ ပလုတ္ေတြ ျဖစ္ကုန္တတ္တယ္ဟု ဥပမာျပစရာမ်ားသာက်န္ခဲ့မည္ကိုလည္း သတိတရားရလိုက္ပါသည္။

ဤေနရာတြင္ ယေန့ေခတ္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီး အပါအ၀င္ ျမန္မာျပည္အရပ္ရပ္ရွိ ေထရ၀ါဒေစတီေတာ္

မ်ားတြင္ အျခားေသာအယူ၀ါဒမ်ား၏ မိရိုးဖလာကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈမ်ားျဖင့္စနစ္္တက် အပင္းသပ္ခံထား ရေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကိုတင္ျပလိုပါသည္။ ယခုပိုစ့္တြင္အေသးစိပ္တင္ျပလိုေသာ္လည္း သီးျခားေခါင္း စဥ္ခြဲ၍တင္ျပလိုပါသည္။ မိမိထက္ပို၍နားလည္တတ္က်ြမ္းေသာသူမ်ားမွလည္း ပိုစ့္မ်ားေရးသားေစလိုပါ သည္ ။ ယင္းမွာ ေစတီေတာ္အရပ္ ( ၈) မ်က္ႏွာရွိၿဂိဳလ္ခြင္မ်ား ၊ ဘုိးေတာ္ရုပ္မ်ား ၊ နတ္ကြန္းမ်ား ႏွင့္ အျခားေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ေစတီမ်ား ႏွင့္အနည္းငယ္မွ်သက္ဆုိင္ျခင္းမရွိေသာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ မ်ားမွာ ေထရ၀ါဒေစတီမ်ားေပၚတြင္ တရား၀င္ ဗီဇာ ျဖင့္မေတာ္တေရာ္ေနရာယူထားမႈမ်ားျဖစ္ပါသည္။