Psoriasis အေရျပားနာတမ်ိဳး

Mon, Mar 25, 2013 at 7:17 PM
က်မ ညီမေလးမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးလေလာက္က ျမန္မာျပည္က ျပန္လာျပီး တုပ္ေကြးျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ျပီးေနာက္ အနီကြက္ ၂ ကြက္ လက္ေမာင္းမွာ ေပၚလာပါတယ္။ ေနာက္တပတ္ၾကာေတာ အဖုနီေလးေတြေပၚလာတယ္၊ ပြားလာတယ္ဆရာ အထူးသျဖင့္ ေခြ်းထြက္ရင္။
Then we went to see Specialist at National Skin Center and she also told us that this is pityriasis rosea. She gave her "Famotidine 20mg Tab" - 14 Tab - 2 times daily and Betamethasone 0.05% cream to apply and arranged to see next one and half month.
အဲ့ဒိေဆးေသာက္ျပီးလိမ္းစက သက္သာသလိုရွိျပီး ေနာက္ အဖုေလးေတြက ျပန္ထြက္လာတယ္ဆရာ။ အထူးသျဖင့္ လက္ေမာင္း၊ ေပါင္နဲ႔ ဗိုက္မွာပါ။ ဒီေန႔ ဆရာဝန္နဲ႔ ျပန္ျပေတာ့ Pityriasis Lichen chronica ဆိုျပီး ေရာဂါတမ်ိဳး ေျပာင္းေျပာျပီး Phototherapy treatment ယူခိုင္းတယ္။ ဘာေတြေဆာင္ရမယ္ ဘာေတြေရွာင္ရမယ္ကိုလဲ ေသခ်ာမေျပာလိုက္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့လဲ cause is unknown လို႕ပဲေျပာပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ ဆိုတာလဲ မသိပါဘူးဆရာ။ ေနာက္ထပ္ ၈ ပတ္ ခြာျပီး ထပ္ခ်ိန္းပါတယ္။ ညီမေလးကေတာ့ အဲဒိ treatment မယူခ်င္ဘူးဆရာ။ တျခား side effect ျဖစ္မွာေၾကာက္တာရယ္ အသားေနေလာင္ခံရမွာစိုးတာရယ္ေၾကာင့္။ ဆရာဘေလာ့မွာလဲ အဲ့ဒိအေၾကာင္းမေရးထားလို႔ email ကေနတဆင့္ အကူအညီေတာင္းရတာပါဆရာ။ သမီးတို႔ကို ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ဘာလုပ္သင့္တယ္ ဘာေတြ ေရွာင္ရ ေဆာင္ရမယ္ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ စသျဖင့္ အၾကံေလး အျမန္ဆံုးေပးပါဆရာ။

Psoriasis အေရျပားနာတမ်ိဳး
ႏွင္းခူလိုလို ဆင္တယ္။ သူမ်ားကို မကူးေစဘူး။ အေပၚယံမွာ ခပ္ျဖဴျဖဴ ေငြေရာင္ရွိတယ္။ ဦးေရခြံ၊ တေတာင္ဆစ္၊ ဒူး၊ ခါးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ျဖစ္လိုက္-ေပ်ာက္လိုက္ေနတယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္လဲ မေျပာတတ္ဘူး။ လိမ္းေဆး၊ ေသာက္ေဆး၊ ထိုးေဆး၊ အလင္းေရာင္သံုးကုသနည္း ကုနည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။

Pityriasis rosea အေရျပားနာတမ်ိဳး
တစ္ခုေလာက္ ထပ္ေမးခ်င္လို႔ပါ။ ဒီ Pityriasis rosea နဲ႔ Pityriasis Lichen chronica ဆိုတာ တူပါသလား။ ဆရာဝန္ေျပာတဲ့အတိုင္း Phototherapy treatment ယူရင္ေရာ ဘယ္လို side effect ေတြမ်ားရွိႏိုင္ပါသလဲ။

Pityriasis Lichenoides အေရျပားနာတမ်ိဳး
ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ အတိအက်မသိပါ။ မ်ိဳးရိုးမလိုက္ပါ။ ေပ်ာက္ဘို႔ရာလဲ ဆရာဝန္အားလံုးက သေဘာတူလက္ခံထားျပီး ကုထံုးမရွိေသးပါ။
• Antibiotics (အင္တီဘိုင္ေအာတစ္) ပိုးေသဆး ၁ လတာေပးတာ သက္သာေစတယ္။
• Natural sunlight သဘာဝေနေရာင္ကလည္း သက္သာေစတယ္။
• Special ultraviolet light lamps အထူးျပဳလုပ္ထားတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔ကုတာလဲ တခ်ိဳ႕မွာ ေကာင္းေစတယ္။ Phototherapy အလင္းေရာင္သံုကုသနည္းလို႔ေခၚတယ္။
• လိႈင္းအလ်ားမတူတဲ့ UVB ဒါမွမဟုတ္ UVA အလင္းေရာင္သံုးတယ္။
• Psoralens ေသာက္ေဆး + UVA တြဲသံုးတာလဲ လုပ္တယ္။ Photochemotherapy လို႔ ေခၚတယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတာ့ရွိမယ္။
• Methotrexate tablets ကင္ဆာအတြက္သံုးတဲ့ေဆးကိုလည္း စမ္းသံုးႏိုင္တယ္။

Phototherapy အလင္းေရာင္သံုကုသနည္း
ယာယီသေဘာသာ သက္သာေစႏိုင္တယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ မရေသးရင္ PUVA နည္းကိုသံုးတယ္။ ပိုျမင့္တယ္။

Psoriasis ေခၚတဲ့ မေပ်ာက္ႏိုင္တဲ့ အေရျပားေရာဂါေတြကို ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔ကုသေပးတာ မ်ားတယ္။ atopic eczema, other forms of dermatitis, polymorphic light eruption, generalised itching, pityriasis lichenoides, cutaneous T cell lymphoma, lichen planus, vitiligo, disseminated granuloma annulare, morphoea စတဲ့ တျခားအေရျပားအနာေတြကိုလည္း ဒီနည္းသံုးတယ္။

Fluorescent light bulbs မီးလံုးေတြကိုသံုးတယ္။ တပါတ္မွာ ၂-၅ ၾကိမ္လုပ္တယ္။ စုစုေပါင္း ၁၅-၃ဝ အၾကိမ္လုပ္တယ္။ အစပိုင္းမွာ ၁ မိနစ္ေတာင္မၾကာဘူး။ ေနာက္မွာ တိုးသြားေစတယ္။ မ်က္စိကိုမထိေစဘဲ ေရာဂါအနာရွိတာေတြကို အလင္းေရာင္ေပးတယ္။ ေယာက္်ားလိင္အဂၤါဆိုလဲ အကာကြယ္ထားေပးရတယ္။

PUVA treatment နည္းမွာ Psoralen ေဆးျပားကို အလင္းေရာင္မေပးခင္ ၂ နာရီၾကိဳတင္ေသာက္ေစတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ lotion or gel ေဆးရည္သုတ္လိမ္းေပးလို႔လဲရတယ္။ ဒီေဆးသံုးသူေတြက သဘာဝေနေရာင္ကာကြယ္ဘို႔ ၂၄ နာရီၾကာ ေနကာမ်က္မွန္တပ္ထားရတယ္။

ေဆးကုသရက္မွန္မလာႏိုင္သူ၊ ၁ဝ မိနစ္အထိအခ်ိန္မေပးႏိုင္သူ၊ ေနေရာင္ေၾကာင့္ အနာကပိုဆိုးတတ္သူ၊ xeroderma pigmentosum or lupus erythematosus အေရျပားေရာဂါရွိေနသူ၊ skin cancer အေရျပားကင္ဆာ ရွိေနသူ၊ ciclosporin or methotrexate ေဆးေတြေသာက္ေနရသူေတြက ဒီကုသနည္းနဲ႔ မတိုက္ဘူး။ ေဆးကုေနစဥ္မွာ Perfumed products ေရေမႊးမသံုးေသးဘဲေနသင့္တယ္။ အခ်ဥ္သီး၊ မံုလာဥနီ မစားဘဲေရွာင္ေနရမယ္။ ေဆးခန္းကသံုးတဲ့ အလွအပသံုး အရည္ေတြကလြဲရင္ Creams, ointments and lotions ေတြကို ေရွာင္ထားသင့္တယ္။ ဆံပင္တိုတာ ပိုအဆင္ေျပမယ္။

ေရတို ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးမ်ား
• Redness and discomfort (sunburn) ေနေလာက္ခံထားရသလိုေနမယ္။
• Dry and itchy skin အေရျပားေျာခက္ေသြ႔ျပီး ယားမယ္။
• Rashes အေရျပား အနီကြက္ျဖစ္မယ္။
• Cold sores အနာတမ်ိဳးေပါက္ႏိုင္တယ္။
• Blisters in areas of psoriasis ကိုယ့္အနာေနရာမွာ မီးေလာင္ဖူးျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
• psoralen tablets ေဆးျပားက ပ်ိဳ႕ခ်င္ေစႏိုင္တယ္။

ေရရွည္မွာ
• Premature skin ageing အေရျပားက ပုိျပီးရင့္အိုမယ္။
• Skin cancer အေရျပားကင္ဆာ ျဖစ္မလား မေျပာႏိုင္ဘူး။

Credit to : Dr.Tint Swe